老子《道德经》
第一章
Dào kě dào fēi cháng dào
道可道,非常道;
míng kě míng fēi cháng míng
名可名,非常名。
wú míng tiān dì zhī shǐ
无名,天地之始;
yǒu míng wàn wù zhī mǔ
有名,万物之母。
gù cháng wú yù yǐ guān qí miào
故常无,欲以观其妙;
cháng yǒu yù yǐ guān qí jiào
常有,欲以观其徼。
cǐ liǎng zhě tong chū?r yì míng t?ng wai zhī xuán xuán zhī
此两者,同出而异名,同谓之玄,玄之
y?u xuán zh?ng miào zhī m?n
又玄,众妙之门。
第二章
tiān xià ji ē zhī měi zhī w?i měi sīa yǐ
天下皆知美之为美,斯恶已。
ji ē zhī shàn zhī w?i shàn sī bù shàn yǐ
皆知善之为善,斯不善已。
gù yǒu wú xiāng shēng nán yì xiāng ch?ng cháng duǎn xiāng xíng 故有无相生,难易相成,长短相形,
gāo xià xiāng qīng yīn shēng xiāng ha qián h?u xiāng suí
高下相倾,音声相和,前后相随。
shì yǐ shang r?n chǔ wú w?i zhī shì xíng bù yán zhī jiào
是以圣人处无为之事,行不言之教,
wàn wù zu? yān ?r bù cí shēng ?r bù yǒu w?i ?r bù万物作焉而不辞,生而不有,为而不
shì gōng ch?ng ?r fú j ū
恃,功成而弗居。
fū w?i fú j ū shì yǐ bù qù
夫唯弗居,是以不去。
第三章
bù shàng xiàn shǐ mín bù zhēng
不尚贤,使民不争;
bù guì nán d? zhī hu? shǐ mín bù w?i dào
不贵难得之货,使民不为盗;
bù xiàn kě yù shǐ mín xīn bú luàn
不见可欲,使民心不乱。
shì yǐ shang r?n zhī zhì xū qí xīn shí qí fù ru? qí
是以圣人之治,虚其心,实其腹,弱其
zhì qiáng qí gǔ
志,强其骨。
cháng shǐ mín wú zhī wú yù shǐ fū zhì zhě bù gǎn w?i yě
常使民无知无欲,使夫智者不敢为也。
w?i wú w?i z? wú bù zhì
为无为,则无不治。
第四章
dào chōng ?r y?ng zhī hu? bù yíng
道冲,而用之或不盈。
yuān xī sì wàn wù zhī zōng
渊兮,似万物之宗。
cu? qí ruì ji ě qí fēn h? qí guāng t?ng qí ch?n
挫其锐,解其纷,和其光,同其尘。
zhàn xī sì ru? cún
湛兮,似若存。
wú bù zhī shuí zhī zǐ xiàng dì zhī xiān
吾不知谁之子,象帝之先。
第五章
tiān dì bù r?n yǐ wàn wù w?i chú gǒu
天地不仁,以万物为刍狗;
shang r?n bù r?n yǐ bǎi xìng w?i chú gǒu
圣人不仁,以百姓为刍狗。
tiān dì zhī jiān qí y?u tu? yua hū xū?r bù qū d?ng 天地之间,其犹橐龠乎?虚而不屈,动
?r yù chū
而愈出。
duō yán shù qi?ng bù rú shǒu zhōng
多言数穷,不如守中。
第六章
gǔ sh?n bù sǐ shì wai xuán pìn
谷神不死,是谓玄牝。
xuán pìn zhī m?n shì wai tiān dì gēn mián mián ru? cún y?ng 玄牝之门,是谓天地根。绵绵若存,用
zhī bù qín
之不勤。
第七章
tiān cháng dì ji ǔ
天长地久。
tiān dì suǒ yǐ n?ng cháng qiě ji ǔ zhě
天地所以能长且久者,
yǐ qí bù zì shēng gù n?ng cháng shēng
以其不自生,故能长生。
shì yǐ shang r?n h?u qí shēn ?r shēn xiān wài qí shēn ?r 是以圣人后其身而身先;外其身而
shēn cún
身存。
fēi yǐ qí wú sī y? gù n?ng ch?ng qí sī
非以其无私邪,故能成其私。
第八章
shàng shàn ru? shuǐ
上善若水。
shuǐ shàn lì wàn wù?r bù zhēng
水善利万物而不争;
chǔ zh?ng r?n zhī suǒ wù gù jī yú dào
处众人之所恶,故几于道。
j ū shàn dì xīn shàn yuān yǔ shàn r?n yán shàn xìn zhang 居善地,心善渊,与善仁,言善信,政
shàn zhì shì shàn n?ng d?ng shàn shí
善治,事善能,动善时。
fū w?i bù zhēng gù wú y?u
夫唯不争,故无尤。
第九章
chí?r yíng zhī bù rú qí yǐ
持而盈之,不如其已;
chuǎi ?r ruì zhī bù kě cháng bǎo
揣而锐之,不可长保。
jīn yù mǎn táng m? zhī n?ng shǒu
金玉满堂,莫之能守;
fù guì?r jiāo zì yí qí jiù
富贵而骄,自遗其咎。
gōng suì shēn tuì tiān zhī dào
功遂身退,天之道。
第十章
zài yíng p? bào yī n?ng wú lí hū
载营魄抱一,能无离乎?
zhuān qì zhì r?u n?ng yīng ?r hū
专气致柔,能婴儿乎
dí chú xuán lǎn n?ng wú cī hū
涤除玄览,能无疵乎?
ài mín zhì gu? n?ng wú zhì hū
爱民治国,能无知乎?
tiān m?n kāi h? n?ng wú cí hū
天门开阖,能无雌乎?
míng bái sì dá n?ng wú w?i hū
明白四达,能无为乎?
shēng zhī xù zhī shēng ?r bù yǒu w?i ?r bù shì zhǎng 生之畜之,生而不有,为而不恃,长
?r bù zǎi shì wai xuán d?
而不宰,是谓玄德。
第十一章
sān shí fú g?ng yī gǔ dāng qí wú yǒu chē zhī y?ng
三十辐,共一毂,当其无,有车之用。
shān zhí yǐ w?i qì dāng qí wú yǒu qì zhī y?ng
埏埴以为器,当其无,有器之用。
záo hù yǒu yǐ w?i shì dāng qí wú yǒu shì zhī y?ng
凿户牖以为室,当其无,有室之用。
gù yǒu zhī yǐ w?i lì wú zhī yǐ w?i y?ng
故有之以为利,无之以为用。
第十二章
wǔ sa lìng r?n mù máng
五色令人目盲;
wǔ yīn lìng r?n ěr l?ng
五音令人耳聋;
wǔ wai lìng r?n kǒu shuǎng
五味令人口爽;
chí chěng tián lia lìng r?n xīn fā kuáng
驰骋畋猎,令人心发狂;
nán d? zhī hu? lìng r?n xíng fáng
难得之货,令人行妨。
shì yǐ shang r?n wai fù bù wai mù gù qù bǐ qǔ cǐ是以圣人为腹不为目,故去彼取此。
第十三章
chǒng rǔ ru? jīng guì dà huàn ru? shēn
宠辱若惊,贵大患若身。
h? wai chǒng rǔ ru? jīng
何谓宠辱若惊?
chǒng w?i xi
à d? zhī ru? jīng shī zhī ru? jīng shì wai chǒng
宠为下,得之若惊,失之若惊,是谓宠
rǔ ru? jīng
辱若惊。
h? wai guì dà huàn ru? shēn
何谓贵大患若身?
wú suǒ yǐ yǒu dà huàn zhě w?i wú yǒu shēn jí wú wú吾所以有大患者,为吾有身,及吾无
shēn wú yǒu h? huàn
身,吾有何患!
gù guì yǐ shēn w?i tiān xià ru? kě jì tiān xià
故贵以身为天下,若可寄天下;
ài yǐ shēn w?i tiān xià ru? kě tuō tiān xià
爱以身为天下,若可托天下。
第十四章
shì zhī bù jiàn míng yuē yí
视之不见,名曰夷;
tīng zhī bù w?n míng yuē xī
听之不闻,名曰希;
tuán zhī bù d? míng yuē wēi
抟之不得,名曰微。
cǐ sān zhě bù kě zhì ji? gù hún ?r w?i yī
此三者不可致诘,故混而为一。
qí shàng bù jiǎo qí xià bù mai
其上不皦,其下不昧。
sh?ng sh?ng bù kě míng fù guī yú wú wù
绳绳不可名,复归于无物。
shì wai wú zhuàng zhī zhuàng wú wù zhī xiàng shì wai huǎng 是谓无状之状,无物之象,是谓恍
hū
惚。
yíng zhī bù jiàn qí shǒu suí zhī bù jiàn qí h?u
迎之不见其首,随之不见其后。
zhí gǔ zhī dào yǐ yù jīn zhī yǒu
执古之道,以御今之有。
n?ng zhī gǔ shǐ shì wai dào jì
能知古始,是谓道纪。
第十五章
gǔ zhī shàn w?i dào zhě wēi miào xuán tōng shēn bù kě shí
古之善为道者,微妙玄通,深不可识。
fū w?i bù kě shí gù qiǎng w?i zhī r?ng
夫唯不可识,故强为之容:
yù xī ru? dōng sha chuān
豫兮若冬涉川;
y?u xī ru? wai sì lí
犹兮若畏四邻;
yǎn xī qí ru? r?ng
俨兮其若容;
huàn xī ru? bīng zhī jiāng shì
涣兮若冰之将释;
dūn xī qí ru? pǔ
敦兮其若朴;
kuàng xī qí ru? gǔ
旷兮其若谷;
hùn xī qí ru? zhu?
混兮其若浊。
shú n?ng zhu? yǐ jìng zhī xú qīng
孰能浊以静之徐清。
shú n?ng ān yǐ ji ǔ d?ng zhī xú shēng
孰能安以久动之徐生。
bǎo cǐ dào zhě bù yù yíng
保此道者不欲盈。
fū w?i bù yíng gù n?ng bì?r xīn ch?ng 夫唯不盈,故能蔽而新成。
第十六章
zhì xū jí shǒu jìng dǔ
致虚极,守静笃。
wàn wù bìng zu? wú yǐ guān qí fù
万物并作,吾以观其复。
fū wù yún yún ga fù guī qí gēn
夫物芸芸,各复归其根。
guī gēn yuē jìng jìng yuē fù mìng
归根曰静,静曰复命。
fù mìng yuē cháng zhī cháng yuē míng
复命曰常,知常曰明。
bù zhī cháng wàng zu? xiōng
不知常,妄作凶。
zhī cháng r?ng r?ng nǎi gōng
知常容,容乃公,
gōng nǎi quán quán nǎi tiān
公乃全,全乃天,
tiān nǎi dào dào nǎi ji ǔ m? shēn bù dài 天乃道,道乃久,没身不殆。
第十七章
tài shàng bù zhī yǒu zhī
太上,不知有之;
qí cì qīn ?r yù zhī
其次,亲而誉之;
qí cì wai zhī
其次,畏之;
qí cì wǔ zhī
其次,侮之。
xìn bù zú yān yǒu bù xìn yān
信不足焉,有不信焉。
yōu xī qí guì yán gōng ch?ng shì suì bǎi xìng ji ē wai 悠兮其贵言,功成事遂,百姓皆谓:
wǒ zì rán
自然”。
“我
第十八章
dà dào fai yǒu r?n yì
大道废,有仁义;
zhì huì chū yǒu dà wěi
智慧出,有大伪;
liù qīn bú h? yǒu xiào cí
六亲不和,有孝慈;
gu? jiā hūn luàn yǒu zhōng ch?n
国家昏乱,有忠臣。
第十九章
ju? shang qì zhì mín lì bǎi bai
绝圣弃智,民利百倍;
ju? r?n qì yì mín fù xiào cí
绝仁弃义,民复孝慈;
ju? qiǎo qì lì dào z?i wú yǒu
绝巧弃利,盗贼无有。
cǐ sān zhě yǐ w?i w?n bù zú gù lìng yǒu suǒ shǔ
此三者,以为文不足,故令有所属:
jiàn sù bào pǔ shǎo sī guǎ yù ju? xu? wú yōu
见素抱朴,少思寡欲,绝学无忧。
第二十章
ju? xu? wú yōu
绝学无忧。
w?i zhī yǔē xiāng qù jǐ h?
唯之与阿,相去几何。
shàn zhī yǔa xiāng qù ru? h?
善之与恶,相去若何。
r?n zhī suǒ wai bú kě bù wai
人之所畏,不可不畏。
huāng xī qí wai yāng zāi
荒兮,其未央哉。
zh?ng r?n xī xī rú xiǎng tài láo rú chūn dēng tái
众人熙熙,如享太牢,如春登台。
wǒ dú b? xī qí wai zhào rú yīng ?r zhī wai hái
我独泊兮,其未兆,如婴儿之未孩;
lěi lěi xī ru? wú suǒ guī
儡儡兮,若无所归。
zh?ng r?n ji ē yǒu yú?r wǒ dú ru? yí wǒ yú r?n zhī众人皆有余,而我独若遗。我愚人之
xīn yě zāi dùn dùn xī
心也哉,沌沌兮!
sú r?n zhāo zhāo wǒ dú hūn hūn
俗人昭昭,我独昏昏。
sú r?n chá chá wǒ dú man man
俗人察察,我独闷闷。
dàn x ī qí ru? hǎi
澹兮其若海;
liáo x ī ru? wú zhǐ
飂兮若无止。
zh?ng r?n ji ē yǒu yǐ?r wǒ dú wán sì bǐ
众人皆有以,而我独顽似鄙。
wǒ dú yì yú r?n ?r guì shí mǔ
我独异于人,而贵食母。
第二十一章
kǒng d? zhī r?ng w?i dào shì c?ng
孔德之容,惟道是从。
dào zhī w?i wù w?i huǎng w?i hū
道之为物,惟恍惟惚。
hū xī huǎng xī qí zhōng yǒu xiàng
惚兮恍兮,其中有象;
huǎng xī hū xī qí zhōng yǒu wù
恍兮惚兮,其中有物。
yǎo xī míng xī qí zhōng yǒu jīng
窈兮冥兮,其中
有精;
qí jīng shan zhēn qí zhōng yǒu xìn
其精甚真,其中有信。
zì gǔ jí jīn qí míng bù qù yǐ yua zh?ng fǔ
自古及今,其名不去,以阅众甫。
wú h? yǐ zhī zh?ng fǔ zhī rán zāi yǐ cǐ
吾何以知众甫之然哉。以此。
第二十二章
qǔ z? quán wǎng z? zhí wā z? yíng bì z? xīn shǎo z?曲则全,枉则直,洼则盈,敝则新,少则
d? duō z? hu?
得,多则惑。
shì yǐ shang r?n bào yī w?i tiān xià shì
是以圣人抱一为天下式。
bù zì xiàn gù míng
不自见,故明;
bù zì shì gù zhāng
不自是,故彰;
bù zì fá gù yǒu gōng
不自伐,故有功;
bù zì jīn gù cháng
不自矜,故长。
fū w?i bù zhēng gù tiān xià m? n?ng yǔ zhī zhēng
夫唯不争,故天下莫能与之争。
gǔ zhī suǒ wai qū z? quán zhě qǐ xū yán zāi
古之所谓曲则全者,岂虚言哉。
ch?ng quán ?r guī zhī
诚全而归之。
第二十三章
xī yán zì rán
希言自然。
gù piāo fēng bù zhōng zhāo zh?u yǔ bù zhōng rì
故飘风不终朝,骤雨不终日。
shú w?i cǐ zhě tiān dì tiān dì shàng bù n?ng ji ǔ?r kuàng 孰为此者?天地。天地尚不能久,而况
yú r?n hū
于人乎。
gù c?ng shì yú dào zhě tong yú dào d? zhě tong yú d?
故从事于道者,同于道;德者,同于德;
shī zhě tong yú shī
失者,同于失。
tong yú dào zhě dào yì la d? zhī
同于道者,道亦乐得之;
tong yú d? zhě d? yì la d? zhī
同于德者,德亦乐得之;
tong yú shī zhě shī yì la shī zhī
同于失者,失亦乐失之。
xìn bù zú yān yǒu bù xìn yān
信不足焉,有不信焉。
第二十四章
qǐ zhě bù lì kuà zhě bù xíng
企者不立;跨者不行;
zì xiàn zhě bù míng zì shì zhě bù zhāng
自见者不明;自是者不彰;
zì fá zhě wú gōng zì jīn zhě bù cháng
自伐者无功;自矜者不长。
qí zài dào yě yuē yú shí zhuì xíng
其在道也,曰余食赘形。
wù hu? wù zhī gù yǒu dào zhě bù chǔ
物或恶之,故有道者不处。
第二十五章
yǒu wù hún ch?ng xiān tiān dì shēng
有物混成,先天地生。
jì xī liáo xī dú lì?r bù gǎi
寂兮寥兮,独立而不改,
zhōu xín
?r bù dài kě yǐ w?i tiān xià mǔ
周行而不殆,可以为天下母。
wú bù zhī qí míng zì zhī yuē dào qiǎng w?i zhī míng yuē
吾不知其名,字之曰道,强为之名曰
dà
大。
dà yuē shì shì yuē yuǎn yuǎn yuē fǎn
大曰逝,逝曰远,远曰反。
gù dào dà tiān dà dì dà r?n yì dà
故道大,天大,地大,人亦大。
yù zhōng yǒu sì dà?r r?n j ū qí yī yān
域中有四大,而人居其一焉。
r?n fǎ dì dì fǎ tiān tiān fǎ dào dào fǎ zì rán
人法地,地法天,天法道,道法自然。
第二十六章
zh?ng w?i qīng gēn jìng w?i zào j ūn
重为轻根,静为躁君。
shì yǐ j ūn zǐ zhōng rì xíng bù lí zī zh?ng
是以君子终日行不离辎重。
suī yǒu r?ng guān yàn chǔ chāo rán
虽有荣观,燕处超然。
nài h? wàn shang zhī zhǔ?r yǐ shēn qīng tiān xià
奈何万乘之主,而以身轻天下?
qīng z? shī gēn zào z? shī j ūn
轻则失根,躁则失君。
第二十七章
shàn xíng wú zh? jì shàn yán wú xiá zh? shàn shù bú y?ng 善行无辙迹,善言无瑕谪,善数不用
ch?u ca shàn bì wú guān jiàn ?r bú kě kāi shàn ji? wú
筹策;善闭无关楗而不可开,善结无
sh?ng yuē?r bú kě ji ě
绳约而不可解。
shì yǐ shang r?n cháng shàn jiù r?n gù wú qì r?n
是以圣人常善救人,故无弃人;
cháng shàn jiù wù gù wú qì wù shì wai xí míng
常善救物,故无弃物,是谓袭明。
gù shàn r?n zhě bù shàn r?n zhī shī
故善人者,不善人之师;
bù shàn r?n zhě shàn r?n zhī zī
不善人者,善人之资。
bù guì qí shī
bùài qí zī
不贵其师,不爱其资,
suī zhì dà mí shì wai yào miào
虽智大迷,是谓要妙。
第二十八章
zhī qí xi?ng shǒu qí cí w?i tiān xià xī
知其雄,守其雌,为天下溪。
w?i tiān xià xī cháng d? bù lí fù guī yú yīng ?r
为天下溪,常德不离,复归于婴儿。
zhī qí bái shǒu qí hēi w?i tiān xià shì
知其白,守其黑,为天下式。
w?i tiān xià shì cháng d? bù ta fù guī yú wú jí
为天下式,常德不忒,复归于无极。
zhī qí r?ng shǒu qí rǔ w?i tiān xià gǔ
知其荣,守其辱,为天下谷。
w?i tiān xià gǔ cháng d? nǎi zú fù guī yú pǔ
为天下谷,常德乃足,复归于朴。
pǔ sàn z? w?i qì shang r?n y?ng zhī z? w?i guān zhǎng 朴散则为器,圣人用之,则为官长,
gù dà zhì
bù gē故大智不割。
第二十九章
jiāng yù qǔ tiān xià?r w?i zhī wú jiàn qí bù d? yǐ将欲取天下而为之,吾见其不得已。
tiān xià sh?n qì bù kě w?i yě bù kě zhí yě
天下神器,不可为也,不可执也。
w?i zhě bài zhī zhí zhě shī zhī
为者败之,执者失之。
gù wù hu? xíng hu? suí hu? xū hu? chuī
故物或行或随;或嘘或吹;
hu? qiáng hu? l?i hu? zǎi hu? huī
或强或羸;或载或隳。
shì yǐ shang r?n qù shan qù shē qù tài
是以圣人去甚,去奢,去泰。
第三十章
yǐ dào zuǒ r?n zhǔ zhě bú yǐ bīng qiáng tiān xià q
í shì
以道佐人主者,不以兵强天下,其事
hǎo huán
好还。
shī zhī suǒ chù jīng jí shēng yān dà j ūn zhī h?u bì yǒu 师之所处,荆棘生焉;大军之后,必有
xiōng nián
凶年。
shàn zhě guǒ?r yǐ bù gǎn yǐ qǔ qiáng
善者果而已,不敢以取强。
guǒ?r wù jīn guǒ?r wù fá guǒ?r wù jiāo
果而勿矜,果而勿伐,果而勿骄。
guǒ?r bù d? yǐ guǒ?r wù qiáng
果而不得已,果而勿强。
wù zhuàng z? lǎo shì wai bù dào bù dào zǎo yǐ
物壮则老,是谓不道,不道早已。
第三十一章
fū bīng zhě bù xiáng zhī qì
夫兵者,不祥之器,
wù hu? wù zhī gù yǒu dào zhě bù chǔ
物或恶之,故有道者不处。
j ūn zǐ j ū z? guì zuǒ y?ng bīng z? guì y?u
君子居则贵左,用兵则贵右。
bīng zhě bù xiáng zhī qì fēi j ūn zǐ zhī qì
兵者不祥之器,非君子之器,
bù d? yǐ?r y?ng zhī tián dàn w?i shàng
不得已而用之,恬淡为上。
shang ?r bù měi ?r měi zhī zhě shì la shā r?n
胜而不美,而美之者,是乐杀人。
fū la shā r?n zhě z? bù kě d? zhì yú tiān xià yǐ
夫乐杀人者,则不可得志于天下矣。
jí shì shàng zuǒ xiōng shì shàng y?u
吉事尚左,凶事尚右。
piān jiāng j ūn j ū zuǒ shàng jiāng j ūn j ū y?u yán yǐ sāng lǐ偏将军居左,上将军居右,言以丧礼
chù zhī
处之。
shā r?n zhī zh?ng yǐ bēi āi qì zhī zhàn shang yǐ sàng lǐ杀人之众,以悲哀泣之;战胜,以丧礼
chù zhī
处之。
第三十二章
dào cháng wú míng
道常无名。
pǔ suī xiǎo tiān xià m? n?ng ch?n yě
朴
虽小,天下莫能臣也。
h?u wáng ru? n?ng shǒu zhī wàn wù jiāng zì bīn
侯王若能守之,万物将自宾。
tiān dì xiāng h? yǐ jiàng gān lù mín m? zhī lìng ?r zì
天地相合,以降甘露,民莫之令而自
j ūn
均。
shǐ zhì yǒu míng míng yì jì yǒu fū yì jiāng zhī zhǐ zhī
始制有名,名亦既有,夫亦将知止,知
zhǐ kě yǐ bù dài
止可以不殆。
pì dào zhī zài tiān xià y?u chuān gǔ zhī yú jiāng hǎi
譬道之在天下,犹川谷之于江海。
第三十三章
zhī r?n zhě zhì zì zhī zhě míng
知人者智,自知者明。
shang r?n zhě yǒu lì zì shang zhě qiáng
胜人者有力,自胜者强。
zhī zú zhě fù qiáng xíng zhě yǒu zhì
知足者富,强行者有志。
bù shī qí suǒ zhě ji ǔ sǐ?r bù wáng zhě sh?u
不失其所者久,死而不亡者寿。
第三十四章
dà dào fàn xī qí kě zuǒ y?u
大道泛兮,其可左右。
wàn wù shì zhī yǐ shēng ?r bù cí gōng ch?ng bù míng 万物恃之以生而不辞,功成不名
yǒu
有。
yī yǎng wàn wù?r bù w?i zhǔ cháng wú yù kě míng yú衣养万物而不为主,常无欲,可名于
xiǎo
小。
wàn wù guī yān ?r bù w?i zhǔ kě míng w?i dà
万物归焉而不为主,可名为大。
yǐ qí zhōng bù zì w?i dà gù n?ng ch?ng qí dà
以其终不自为大,故能成其大。
第三十五章
zhí dà xiàng tiān xià wǎng
执大象,天下往。
wǎng ?r bù
hài ān píng tài
往而不害,安平泰。
la yǔěr gu? ka zhǐ
乐与饵,过客止。
dào zhī chū kǒu dàn hū qí wú wai
道之出口,淡乎其无味,
shì zhī bù zú jiàn tīng zhī bù zú w?n y?ng zhī bù zú视之不足见,听之不足闻,用之不足
jì
既。
第三十六章
jiāng yù xī zhī bì gù zhāng zhī
将欲歙之,必故张之;
jiāng yù ru? zhī bì gù qiáng zhī
将欲弱之,必故强之;
jiāng yù fai zhī bì gù xìng zhī
将欲废之,必故兴之;
jiāng yù qǔ zhī bì gù yǔ zhī
将欲取之,必故与之。
shì wai wēi míng
是谓微明。
r?u ru? shang gāng qiáng
柔弱胜刚强。
yú bù kě tuō yú yuān gu? zhī lì qì bù kě yǐ shì鱼不可脱于渊,国之利器不可以示
r?n
人。
第三十七章
dào cháng wú w?i ?r wú bù w?i
道常无为而无不为。
h?u wáng ru? n?ng shǒu zhī wàn wù jiāng zì huà
侯王若能守之,万物将自化。
huà?r yù zu? wú jiāng zhan zhī yǐ wú míng zhī pǔ
化而欲作,吾将镇之以无名之朴。
wú míng zhī pǔ fū yì jiāng bù yù
无名之朴,夫亦将不欲。
bù yù yǐ jìng tiān xià jiāng zì dìng
不欲以静,天下将自定。
第三十八章
shàng d? bù d? shì yǐ yǒu d?
上德不德,是以有德;
xià d? bù shī d? shì yǐ wú d?
下德不失德,是以无德。
shàng d? wú w?i ?r wú yǐ w?i
上德无为而无以为;
xià d
? w?i zhī?r yǒu yǐ w?i
下德为之而有以为。
shàng r?n w?i zhī?r wú yǐ w?i
上仁为之而无以为;
shàng yì w?i zhī?r yǒu yǐ w?i
上义为之而有以为。
shàng lǐ w?i zhī?r m? zhī yìng z? rǎng bì?r rēng zhī上礼为之而莫之应,则攘臂而扔之。
gù shī dào ?r h?u d? shī d??r h?u r?n shī r?n ?r
故失道而后德,失德而后仁,失仁而
h?u yì shī yì?r h?u lǐ
后义,失义而后礼。
fū lǐ zhě zhōng xìn zhī b??r luàn zhī shǒu
夫礼者,忠信之薄,而乱之首。
qián shí zhě dào zhī huá?r yú zhī shǐ
前识者,道之华,而愚之始。
shì yǐ dà zhàng fū chǔ qí h?u bú j ū qí b?
是以大丈夫处其厚,不居其薄;
chǔ qí shí bù j ū qí huá gù qù bǐ qǔ cǐ
处其实,不居其华。故去彼取此。
第三十九章
xī zhī d? yī zhě tiān d? yī yǐ qīng dì d? yī yǐ
昔之得一者,天得一以清,地得一以
níng sh?n d? yī yǐ líng gǔ d? yī yǐ shēng h?u wáng d?宁,神得一以灵,谷得一以生,侯王得
yī yǐ w?i tiān xià zhang
一以为天下正。
qí zhì zhī tiān wú yǐ qīng jiāng kǒng lia
其致之,天无以清,将恐裂;
dì wú yǐ níng jiāng kǒng fai
地无以宁,将恐废;
sh?n wú yǐ líng jiāng kǒng xiē
神无以灵,将恐歇;
gǔ wú yǐ yíng jiāng kǒng ji?
谷无以盈,将恐竭;
wàn wù wú yǐ shēng jiāng kǒng mia
万物无以生,将恐灭;
h?u wáng wú yǐ guì gāo jiāng kǒng ju?
侯王无以贵高,将恐蹶。
gù guì yǐ jiàn w?i běn gāo yǐ xià w?i jī
故贵以贱为本,高以下为基。
shì yǐ h?u wáng zì wai gū guǎ bú gǔ cǐ fēi yǐ jiàn 是以侯王自谓孤、寡、不谷,此非以贱
w?i běn ye fēi hū
为本邪?非乎!
gù zhì shù yù wúyù
故致数誉无誉。
shì gù bù yù lù lù rú yù lu? lu? rú shí
是故不欲琭琭如玉,珞珞如石。
第四十章
fǎn zhě dào zhī d?ng ru? zhě dào zhī y?ng
反者道之动,弱者道之用。
tiān xià wàn wù shēng yú yǒu yǒu shēng yú wú
天下万物生于有,有生于无。
第四十一章
shàng shì w?n dào qín ?r xíng zhī
上士闻道,勤而行之;
zhōng shì w?n dào ru? cún ru? wáng
中士闻道,若存若亡;
xià shì w?n dào dà xiào zhī bù xiào bù zú yǐ w?i dào 下士闻道,大笑之。不笑不足以为道。
gù jiàn yán yǒu zhī
故建言有之:
míng dào ru? mai jìn dào ru? tuì yí dào ru? lai
明道若昧,进道若退,夷道若类;
shàng d? ru? gǔ dà bái ru? rǔ
上德若谷,大白若辱;
guǎng d? ru? bù zú jiàn d? ru? tōu
广德若不足,建德若偷;
zhì zhēn ru? yú dà fāng wú yú
质真若渝,大方无隅;
dà qì wǎn ch?ng dà yīn xī shēng dà xiàng wú xíng
大器晚成,大音希声,大象无形。
dào yǐn wú míng
道隐无名。
fū w?i dào shàn dài qiě ch?ng
夫唯道,善贷且成。
第四十二章
dào shēng yī yī shēng ar ar shēng sān sān shēng wàn wù
道生一,一生二,二生三,三生万物。
wàn wù fù yīn ?r bào yáng chōng qì yǐ w?i h?
万物负阴而抱阳,冲气以为和。
r?n zhī suǒ wù w?i gū guǎ bù gǔ?r wáng gōng yǐ w?i
人之所恶,唯孤、寡、不谷,而王
公以为
chēng
称。
gù wù hu? sǔn zhī?r yì hu? yì zhī?r sǔn
故物或损之而益,或益之而损。
r?n zhī suǒ jiào wǒ yì jiào zhī
人之所教,我亦教之。
qiáng liáng zhě bù d? qí sǐ wú jiāng yǐ w?i jiào fù
强梁者不得其死,吾将以为教父。
第四十三章
tiān xià zhī zhì r?u chí chěng tiān xià zhī zhì jiān
天下之至柔,驰骋天下之至坚。
wú yǒu rù wú jiān wú shì yǐ zhī wú w?i zhī yǒu yì无有入无间,吾是以知无为之有益。
bù yán zhī jiào wú w?i zhī yì tiān xià xī jí zhī
不言之教,无为之益,天下希及之。
第四十四章
mín
g yǔ shēn shú qīn shēn yǔ hu? shú duō d? yǔ wáng 名与身孰亲?身与货孰多?得与亡
shú bìng
孰病?
shan ài bì dà fai duō cáng bì h?u wáng
甚爱必大费;多藏必厚亡。
zhī zú bù rǔ zhī zhǐ bù dài kě yǐ cháng ji ǔ
知足不辱,知止不殆,可以长久。
第四十五章
dà ch?ng ru? quē qí y?ng bù bì
大成若缺,其用不弊。
dà yíng ru? chōng qí y?ng bù qi?ng
大盈若冲,其用不穷。
dà zhí ru? qū dà qiǎo ru? zhuō dà biàn ru? na
大直若屈,大巧若拙,大辩若讷。
zào shang hán jìng shang ra qīng jìng w?i tiān xià zhang 躁胜寒,静胜热。清静为天下正。
第四十六章
tiān xià yǒu dào qua zǒu mǎ yǐ fan
天下有道,却走马以粪。
tiān xià wú dào r?ng mǎ shēng yú jiāo
天下无道,戎马生于郊。
hu? m? dà yú bù zhī zú jiù m? dà yú yù d?祸莫大于不知足;咎莫大于欲得。
gù zhī zú zhī zú cháng zú yǐ
故知足之足,常足矣。
第四十七章
bù chū hù zhī tiān xià
不出户,知天下;
bù kuī yǒu jiàn tiān dào
不窥牖,见天道。
qí chū mí yuǎn qí zhī mí shǎo
其出弥远,其知弥少。
shì yǐ shang r?n bù xíng ?r zhī bù jiàn ?r míng bù w?i 是以圣人不行而知,不见而明,不为
?r ch?ng
而成。
第四十八章
w?i xu? rì yì w?i dào rì sǔn
为学日益,为道日损。
sǔn zhī y?u sǔn yǐ zhì yú wú w?i
损之又损,以至于无为。
wú w?i ?r wú bù w?i
无为而无不为。
qǔ tiān xià cháng yǐ wú shì jí qí yǒu shì bù zú yǐ
取天下常以无事,及其有事,不足以
qǔ tiān xià
取天下。
第四十九章
shang r?n wú cháng xīn yǐ bǎi xìng xīn w?i xīn
圣人无常心,以百姓心为心。
shàn zhě wú shàn zhī bù shàn zhě wú yì shàn zhī d? shàn
善者,吾善之,不善者,吾亦善之,德善。
xìn zhě wú xìn zhī bù xìn zhě wú yì xìn zhī d? xìn
信者,吾信之,不信者,吾亦信之,德信。
shang r?n zài tiān xià xī xī wai tiān xià hùn qí xīn
圣
人
在天下,歙歙,为天下浑其心,
bǎi xìng ji ē zhù qíěr mù shang r?n ji ē hái zhī
百姓皆注其耳目,圣人皆孩之。
第五十章
chū shēng rù sǐ
出生入死。
shēng zhī tú shí yǒu sān sǐ zhī tú shí yǒu sān
生之徒,十有三;死之徒,十有三;
r?n zhī shēng d?ng zhī sǐ dì yì shí yǒu sān
人之生,动之死地,亦十有三。
fū h? gù yǐ qí shēng shēng zhī h?u
夫何故?以其生生之厚。
gài w?n shàn sha shēng zhě lù xíng bù yù sì hǔ rù j ūn
盖闻善摄生者,路行不遇兕虎,入军
bù bai jiǎ bīng
不被甲兵;
sì wú suǒ t?u qí jiǎo hǔ wú suǒ cu? qí zhǎo bīng wú
兕无所投其角,虎无所措其爪,兵无
suǒ r?ng qí ran
所容其刃。
fū h? gù yǐ qí wú sǐ dì
夫何故?以其无死地。
第五十一章
dào shēng zhī d? xù zhī wù xíng zhī shì ch?ng zhī
道生之,德畜之,物形之,势成之。
shì yǐ wàn wù m? bù zūn dào ?r guì d?
是以万物莫不尊道而贵德。
dào zhī zūn d? zhī guì fū m? zhī mìng ?r cháng zì rán
道之尊,德之贵,夫莫之命而常自然。
gù dào shēng zhī d? xù zhī zhǎng zhī yù zhī ch?ng zhī
故道生之,德畜之,长之育之,成之
shú zhī yǎng zhī fù zhī
熟之,养之覆之。
shēng ?r bù yǒu w?i ?r bù shì zhǎng ?r bù zǎi shì wai 生而不有,为而不恃,长而不宰,是谓
xuán d?
玄德。
第五十二章
tiān xià
yǒu shǐ yǐ w?i tiān xià mǔ
天下有始,以为天下母。
jì d? qí mǔ yǐ zhī qí zǐ jì zhī qí zǐ fù shǒu
既得其母,以知其子;既知其子,复守
qí mǔ m?i shēn bù dài
其母,没身不殆。
sa qí duì bì qí m?n zhōng shēn bù qín
塞其兑,闭其门,终身不勤。
kāi qí duì jì qí shì zhōng shēn bù jiù
开其兑,济其事,终身不救。
jiàn xiǎo yuē míng shǒu r?u yuē qiáng
见小曰明,守柔曰强。
y?ng qí guāng fù guī qí míng wú yí shēn yāng shì w?i xí用其光,复归其明,无遗身殃,是为袭
cháng
常。
第五十三章
shǐ wǒ jia rán yǒu zhī xíng yú dà dào w?i yí shì wai 使我介然有知,行于大道,唯施是畏。
dà dào shan yí?r mín hǎo jìng
大道甚夷,而民好径。
cháo shan chú tián
shan wú cāng shan xū
朝甚除,田甚芜,仓甚虚;
fú w?n cǎi dài lì jiàn yàn yǐn shí
服文采,带利剑,厌饮食,
cái hu? yǒu yú shì w?i dào kuā
财货有余,是为盗夸。
fēi dào yě zāi
非道也哉!
第五十四章
shàn jiàn zhě bù bá shàn bào zhě bù tuō zǐ sūn yǐ jì
善建者不拔,善抱者不脱,子孙以祭
sì bù chu?
祀不辍。
xiū zhī yú shēn qí d? nǎi zhēn
修之于身,其德乃真;
xiū zhī yú jiā qí d? nǎi yú
修之于家,其德乃余;
xiū zhī yú xiàng qí d? nǎi cháng
修之于乡,其德乃长;
xiū zhī yú gu? qí d? nǎi fēng
修之于国,其德乃丰;
xiū zhī yú tiān xià qí d? nǎi pǔ
修之于天下,其德乃普。
gù yǐ shēn guān shēn yǐ jiā guān jiā yǐ xiàng guān xiàng
故以身观身,以
家观家,以乡观乡,
yǐ gu? guān gu? yǐ tiān xià guān tiān xià
以国观国,以天下观天下。
wú h? yǐ zhī tiān xià rán zāi yǐ cǐ
吾何以知天下然哉?以此。
第五十五章
hán d? zhī h?u bǐ yú chì zǐ
含德之厚,比于赤子。
dú ch?ng bù shì měng sh?u bù jù ju? niǎo bù b?
毒虫不螫,猛兽不据,攫鸟不搏。
gǔ ru? jīn r?u ?r w? gù
骨弱筋柔而握固。
wai zhī pìn mǔ zhī h??r zuī zu? jīng zhī zhì yě
未知牝牡之合而朘作,精之至也。
zhōng rì háo ?r bù shà h? zhī zhì yě
终日号而不嗄,和之至也。
zhī h? yuē cháng zhī cháng yuē míng
知和曰常,知常曰明。
yì shēng yuē xiáng xīn shǐ qì yuē qiáng
益生曰祥,心使气曰强。
wù zhuàng z? lǎo shì wai bù dào bù dào zǎo yǐ
物壮则老,是谓不道,不道早已。
第五十六章
zhī zhě bù yán yán zhě bù zhī
知者不言,言者不知。
sa qí duì bì qí m?n cu? qí ruì ji ě qí fēn h? qí塞其兑,闭其门,挫其锐,解其纷,和其
guāng tong qí ch?n shì wai xuán tong
光,同其尘,是谓玄同。
gù bù kě d??r qīn bù kě d??r shū
故不可得而亲,不可得而疏;
bù kě d??r lì bù kě d??r hài
不可得而利,不可得而害;
bù kě d??r guì bù kě d??r jiàn
不可得而贵,不可得而贱。
gù w?i tiān xià guì
故为天下贵。
第五十七章
yǐ zhang
zhì gu? yǐ qí y?ng bīng yǐ wú shì qǔ tiān xià
以正治国,以奇用兵,以无事取天下。
wú h? yǐ zhī qí rán zāi yǐ cǐ
吾何以知其然哉?以此:
tiān xià duō jì huì?r mín mí pín
天下多忌讳,而民弥贫;
r?n duō lì qì gu? jiā zī hūn
人多利器,国家滋昏;
r?n duō jì qiǎo qí wù zī qǐ
人多伎巧,奇物滋起;
fǎ lìng zī zhāng dào z?i duō yǒu
法令滋彰,盗贼多有。
gù shang r?n yún wǒ wú w?i ?r mín zì huà wǒ hào jìng 故圣人云:“我无为而民自化;我好静
?r mín zì zhang wǒ wú shì?r mín zì fù wǒ wú yù
而民自正;我无事而民自富;我无欲
?r mín zì pǔ
而民自朴。”
第五十八章
qí zhang man man qí mín chún chún
其政闷闷,其民淳淳;
qí zhang chá chá qí mín quē quē
其政察察,其民缺缺。
hu? xī fú zhī suǒ yǐ fú xī hu? zhī suǒ fú
祸兮福之所倚,福兮祸之所伏。
shú zhī qí jí qí wú zhang yě
孰知其极。其无正也。
zhang fù w?i qí shàn fù w?i yāo
正复为奇,善复为妖。
r?n zhī mí qí rì gù ji ǔ
人之迷,其日固久。
shì yǐ shang r?n fāng ?r bù gē lián ?r bù guì zhí?r 是以圣人方而不割,廉而不刿,直而
bù sì guāng ?r bù yào
不肆,光而不耀。
第五十九章
zhì r?n shì tiān m? ru? sa
治人事天,莫若啬。
fū w?i sa shì wai zǎo fú
夫唯啬,是谓早服。
zǎo fú wai zhī zh?ng jī d?
早服谓之重积德。
zh?ng jī d? z? wú bù ka
重积德则无不克。
wú bù ka z? m? zhī qí jí m? zhī qí jí kě yǐ
无不克则莫知其极;莫知其极,可以yǒu gu?
有国。
yǒu gu? zhī mǔ kě yǐ cháng ji ǔ
有国之母,可以长久;
shì wai shēn gēn gù dǐ cháng shēng ji ǔ shì zhī dào
是谓深根固柢,长生久视之道。
第六十章
zhì dà gu? ru? pēng xiǎo xiǎn
治大国若烹小鲜。
yǐ dào lì tiān xià qí guǐ bù sh?n
以道莅天下,其鬼不神。
fēi qí guǐ bù sh?n qí sh?n bù shāng r?n
非其鬼不神,其神不伤人。
fēi qí sh?n bù shāng r?n shang r?n yì bù shāng r?n
非其神不伤人,圣人亦不伤人。
fū liǎng bù xiāng shāng gù d? jiāo guī yān
夫两不相伤,故德交归焉。
第六十一章
dà bāng zhě xià liú tiān xià zhī jiāo tiān xià zhī pìn
大邦者下流,天下之交,天下之牝。
pìn cháng yǐ jìng shang mǔ yǐ jìng w?i xià
牝常以静胜牡,以静为下。
gù dà gu? yǐ xià xiǎo gu? z? qǔ xiǎo gu?
故大国以下小国,则取小国;
xiǎo gu? yǐ xià dà gu? z? qǔ dà gu?
小国以下大国,则取大国。
gù hu? xià yǐ qǔ hu? xià?r qǔ
故或下以取,或下而取。
dà gu? bù gu? yù jiān xù r?n xiǎo gu? bù gu? yù rù大国不过欲兼畜人,小国不过欲入
shì r?n
事人。
fū liǎng zhě ga d? qí suǒ yù dà zhě yí w?i xià
夫两者各得其所欲,大者宜为下。
第六十二章
dào zhě wàn wù zhīào shàn r?n zhī bǎo bù shàn r?n zhī道者
万物之奥,善人之宝,不善人之
suǒ bǎo
所保。
měi yán kě yǐ shì zūn měi xíng kě yǐ jiā r?n
美言可以市尊,美行可以加人。
r?n zhī bù shàn h? qì zhī yǒu
人之不善,何弃之有。
gù lì tiān zǐ zhì sān gōng suī yǒu gǒng bì yǐ xiān sì
故立天子,置三公,虽有拱璧以先驷
mǎ bù rú zu? jìn cǐ dào
马,不如坐进此道。
gǔ zhī suǒ yǐ guì cǐ dào zhě h? bú yuē qiú yǐ d?
古之所以贵此道者何?不曰求以得,
yǒu zuì yǐ miǎn y? gù w?i tiān xià guì
有罪以免邪。故为天下贵。
第六十三章
w?i wú w?i shì wú shì wai wú wai
为无为,事无事,味无味。
dà xiǎo duō shǎo bào yuàn yǐ d?
大小多少,报怨以德。
tú nán yú qí yì w?i dà yú qí xì
图难于其易,为大于其细。
tiān xià nán shì bì zu? yú yì tiān xià dà shì bì zu?
天下难事,必作于易;天下大事,必作
yú xì
于细。
shì yǐ shang r?n zhōng bù w?i dà gù n?ng ch?ng qí dà
是以圣人终不为大,故能成其大。
fū qīng nu? bì guǎ xìn duō yì bì duō nán
夫轻诺必寡信,多易必多难。
shì yǐ shang r?n y?u nán zhī gù zhōng wú nán yǐ
是以圣人犹难之,故终无难矣。
第六十四章
qíān yì chí qí wai zhào yì m?u
其安易持,其未兆易谋。
qí cuì yì pàn qí wēi yì sàn
其脆易泮,其微易散。
w?i zhī yú wai yǒu zhì zhī yú wai luàn
为之于未有,治之于未乱。
h? bào zhī mù shēng yú háo m?
合抱之木,生于毫末;
ji ǔ c?ng zhī tái qǐ yú lěi tǔ
九层之台,起于垒土;
qiān lǐ zhī xíng shǐ yú zú xià
千里之行,始于足下。
w?i zhě bài zhī zhí zhě shī zhī
为者败之,执者失之。
shì yǐ shang r?n wú w?i gù wú bài wú zhí gù wú shī
是以,圣人无为,故无败;无执,故无失。
mín zhī c?ng shì cháng yú jī ch?ng ?r bài zhī
民之从事,常于几成而败之。
shan zhōng rú shǐ z? wú bài shì
慎终如始,则无败事。
shì yǐ shang r?n yù bù yù bù guì nán d? zhī hu? xu?
是以,圣人欲不欲,不贵难得之货,学
bù xu? fù zh?ng r?n zhī suǒ gu? yǐ fǔ wàn wù zì rán
不学,复众人之所过。以辅万物自然
?r bù gǎn w?i
而不敢为。
第六十五章
gǔ zhī shàn w?i dào zhě fēi yǐ míng mín jiāng yǐ yú zhī古之善为道者,非以明民,将以愚之。
mín zhī nán zhì yǐ qí zhì duō
民之难治,以其智多。
gù yǐ zhì zhì gu? gu? zhī z?i
故以智治国,国之贼;
bú yǐ zhì zhì gu? gu? zhī fú
不以智治国,国之福。
zhī cǐ liǎng zhě yì jī shì
知此两者亦稽式。
cháng zhī jī shì shì wai xuán d?
常知稽式,是谓玄德。
xuán d? shēn yǐ yuǎn yǐ yǔ wù fǎn yǐ rán h?u nǎi zhì
玄德深矣,远矣,与物反矣,然后乃至
dà shùn
大顺。
第六十六章
jiāng hǎi zhī suǒ yǐ n?ng w?i bǎi gǔ wáng zhě yǐ qí shàn 江海之所以能为百谷王者,以其善
xià zhī gù n?ng w?i bǎi gǔ wáng
下之,故能为百谷王。
shì yǐ shang r?n yù shàng mín bì yǐ yán xià zhī yù xiān 是以圣人欲上民,必以言下之;欲先
mín bì yǐ shēn h?u zhī
民,必以身后之。
shì yǐ shang r?n chù shàng ?r mín bù zh?ng chù qián ?r mín 是以圣人处上而民不重,处前而民
bù hài
不害。
shì yǐ tiān xià la tuī?r bù yàn
是以天下乐推而不厌。
yǐ qí bù zhēng gù tiān xià m? n?ng yǔ zhī zhēng
以其不争,故天下莫能与之争。
第六十七章
tiān xià ji ē wai wǒ dào dà sì bù xiào
天下皆谓我道大,似不肖。
fū w?i dà gù sì bù xiào
夫唯大,故似不肖。
ru? xiào ji ǔ yǐ qí xì yě fū
若肖,久矣其细也夫。
wǒ yǒu sān bǎo chí?r bǎo zhī
我有三宝,持而保之。
yī yuē cíar yuē jiǎn sān yuē bù gǎn w?i tiān xià xiān
一曰慈,二曰俭,三曰不敢为天下先。
cí gù n?ng yǒng jiǎn gù n?ng guǎng bù gǎn w?i tiān xià xiān
慈故能勇,俭故能广,不敢为天下先,
gù n?ng ch?ng qì zhǎng
故能成器长
jīn shě cí qiě yǒng shě jiǎn qiě guǎng shě h?u qiě xiān sǐ今舍慈且勇,舍俭且广,舍后且先,死
yǐ
矣。
fū cí yǐ zhàn z? shang yǐ shǒu z? gù
夫慈以战则胜,以守则固。
tiān jiāng jiù zhī yǐ cí wai zhī
天将救之,以慈卫之。
第六十八章
shàn w?i shì zhě bù wǔ
善为士者,不武;
shàn zhàn zhě bù nù
善战者,不怒;
shàn shang dí zhě bù yǔ
善胜敌者,不与;
shàn y?ng r?n zhě w?i zhī xià
善用人者,为之下。
shì wai bù zhēng zhī d?
是谓不争之德,
shì wai y?ng r?n zhī lì
是谓用人之力,
shì wai pai tiān gǔ zhī jí
是谓配天,古之极。
第六十九章
y?ng bīng yǒu yán wú bù gǎn w?i zhǔ?r w?i ka bù gǎn 用兵有言:“吾不敢为主而为客,不敢
jìn cùn ?r tuì chǐ
进寸而退尺”。
shì wai xíng wú xíng rǎng wú bì rēng wú dí zhí wú bīng 是谓行无行,攘无臂,扔无敌,执无兵。
hu? m? dà yú qīng dí qīng dí jī sàng wú bǎo
祸莫大于轻敌,轻敌几丧吾宝。
gù kàng bīng xiāng ru?āi zhě shang yǐ
故抗兵相若,哀者胜矣。
第七十章
wú yán shan yì zhī shan yì xíng
吾言甚易知,甚易行。
tiān xià m? n?ng zhī m? n?ng xíng
天下莫能知,莫能行。
yán yǒu zōng shì yǒu j ūn
言有宗,事有君。
fū w?i wú zhī shì yǐ bù wǒ zhī
夫唯无知,是以不我知。
zhī wǒ zhě xī z? wǒ zhě guì
知我者希,则我者贵。
shì yǐ shang r?n pī ha?r huái yù
是以圣人被褐而怀玉。
第七十一章
zhī bú zhī shàng bú zhī zhī bìng
知不知,上;不知知,病。
fū w?i bìng bìng shì yǐ bù bìng
夫唯病病,是以不病。
shang r?n bù bìng yǐ qí bìng bìng
圣人不病,以其病病。
第七十二章
mín bù wai wēi
民不畏威,
z? dà wēi zhì
则大威至。
wú xiá qí suǒ j ū wú yàn qí suǒ shēng
无狎其所居,无厌其所生。
fū w?i bù yàn shì yǐ bù yàn
夫唯不厌,是以不厌。
shì yǐ shang r?n zì zhī bù zì xiàn zìài bù zì guì是以圣人自知不自见,自爱不自贵。
gù qù bǐ qǔ cǐ
故去彼取此。
第七十三章
yǒng yú gǎn z? shā yǒng yú bù gǎn z? hu?
勇于敢则杀,勇于不敢则活。
cǐ liǎng zhě hu? lì hu? hài
此两者,或利或害。
tiān zhī suǒ wù shú zhī qí gù
天之所恶,孰知其故?
shì yǐ shang r?n y?u nán zhī
是以圣人犹难之。
tiān zhī dào bù zhēng ?r shàn shang bù yán ?r shàn yìng bù天之道,不争而善胜,不言而善应,不
zhāo ?r zì lái chǎn rán ?r shàn m?u
召而自来,繟然而善谋。
tiān wǎng huī huī shū?r bù l?u
天网恢恢,疏而不漏。
第七十四章
mín bú wai sǐ nài h? yǐ sǐ jù zhī
民不畏死,奈何以死惧之?
ru? shǐ mín cháng wai sǐ?r w?i qí zhě wú d? zhí?r
若使民常畏死,而为奇者,吾得执而
shā zhī shú gǎn
杀之,孰敢?
cháng yǒu sī shā zhě shā fū dài sī shā zhě shā shì wai
常有司杀者杀,夫代司杀者杀,是谓
dài dà jiàng zhu?
代大匠斲。
fū dài dà jiàng zhu? zhě xī yǒu bù shāng qí shǒu yǐ
夫代大匠斲者,希有不伤其手矣。
第七十五章
mín zhī jī yǐ qí shàng shí shuì zhī duō shì yǐ jī
民之饥,以其上食税之多,是以饥。
mín zhī nán zhì yǐ qí shàng zhī yǒu w?i shì yǐ nán zhì
民之难治,以其上之有为,是以难治。
mín zhī qīng sǐ yǐ qí shàng qiú shēng zhī h?u shì yǐ qīng 民之轻死,以其上
求生之厚,是以轻
sǐ
死。
fū w?i wú yǐ shēng w?i zhě shì xiàn yú guì shēng
夫唯无以生为者,是贤于贵生。
第七十六章
r?n zhī shēng yě r?u ru? qí sǐ yě jiān qiáng
人之生也柔弱,其死也坚强。
wàn wù cǎo mù zhī shēng yě r?u cuì qí sǐ yě kū gǎo
万物草木之生也柔脆,其死也枯槁。
gù jiān qiáng zhě sǐ zhī tú r?u ru? zhě shēng zhī tú
故坚强者死之徒,柔弱者生之徒。
shì yǐ bīng qiáng z? bù shang mù qiáng z? zh?
是以兵强则不胜,木强则折。
qiáng dà chǔ xià r?u ru? chù shàng
强大处下,柔弱处上。
第七十七章
tiān zhī dào qí y?u zhāng gōng yú
天之道,其犹张弓欤?
gāo zhě yì zhī xià zhě j ǔ zhī
高者抑之,下者举之;
yǒu yú zhě sǔn zhī bù zú zhě bǔ zhī
有余者损之,不足者补之。
tiān zhī dào sǔn yǒu yú?r bǔ bù zú
天之道,损有余而补不足。
r?n zhī dào z? bù rán sǔn bù zú yǐ fang yǒu yú
人之道,则不然,损不足以奉有余。
shú n?ng yǒu yú yǐ fang tiān xià w?i yǒu dào zhě
孰能有余以奉天下,唯有道者。
shì yǐ shang r?n w?i ?r bù shì gōng ch?ng ?r bù chǔ qí是以圣人为而不恃,功成而不处,其
bù yù xiàn xiàn
不欲见贤。
第七十八章
tiān xià m? r?u ru? yú shuǐ?r gōng jiān qiáng zhě m? zhī
天下莫柔弱于水,而攻坚强者莫之
n?ng shang yǐ qí wú yǐ yì zhī
能胜,以其无以易之。
ru? zhī shang qiáng r?u zhī shang gāng
弱之胜强,柔之胜刚,
tiān xià m? bù zhī m? n?ng xíng
天下莫不知,莫能行。
shì yǐ shang r?n yún sh?u gu? zhī g?u shì wai sha jì zhǔ
是以圣人云:受国之垢,是谓社稷主。
sh?u gu? zhī bù xiáng shì w?i tiān xià wáng
受国之不祥,是为天下王。
zhang yán ru? fǎn
正言若反。
第七十九章
h? dà yuàn bì yǒu yú yuàn ān kě yǐ w?i shàn
和大怨,必有余怨,安可以为善?
shì yǐ shang r?n zhí zuǒ qì?r bù z? yú r?n
是以圣人执左契,而不责于人。
yǒu d? sī qì wú d? sī cha
有德司契,无德司彻。
tiān dào wú qīn cháng yǔ shàn r?n
天道无亲,常与善人。
第八十章
xiǎo gu? guǎ mín
小国寡民。
shǐ yǒu sh?n b? zhī qì?r bù y?ng shǐ mín zh?ng sǐ?r 使有什伯之器而不用,使民重死而
bù yuǎn xǐ
不远徙。
suī yǒu zhōu yú wú suǒ ch?ng zhī suī yǒu jiǎ bīng wú suǒ虽有舟舆,无所乘之,虽有甲兵,无所
ch?n zhī
陈之。
shǐ mín fù ji? sh?ng ?r y?ng zhī
使民复结绳而用之。
gān qí shí měi qí fúān qí j ū la qí sú
甘其食,美其服,安其居,乐其俗。
lín gu? xiāng wàng jī quǎn zhī shēng xiāng w?n mín zhì lǎo 邻国相望,鸡犬之声相闻,民至老
sǐ bù xiāng wǎng lái
死,不相往来。
第八十一章
xìn yán bù měi měi yán bù xìn
信言不美,美言不信。
shàn zhě bù biàn biàn zhě bù shàn
善者不辩,辩者不善。
zhì zhě bù b? b? zhě bù zhì
知者不博,博者不知。
shang r?n bù jī jì yǐ w?i r?n jǐ yù yǒu 圣人不积,既以为人己愈有,
jì yǐ yǔ r?n jǐ yù duō
既以与人己愈多。
tiān zhī dào lì?r bù hài
天之道,利而不害;
shang r?n zhī dào w?i ?r bù zhēng
圣人之道,为而不争。
本文档为【道德经拼音版】,请使用软件OFFICE或WPS软件打开。作品中的文字与图均可以修改和编辑,
图片更改请在作品中右键图片并更换,文字修改请直接点击文字进行修改,也可以新增和删除文档中的内容。
该文档来自用户分享,如有侵权行为请发邮件ishare@vip.sina.com联系网站客服,我们会及时删除。
[版权声明] 本站所有资料为用户分享产生,若发现您的权利被侵害,请联系客服邮件isharekefu@iask.cn,我们尽快处理。
本作品所展示的图片、画像、字体、音乐的版权可能需版权方额外授权,请谨慎使用。
网站提供的党政主题相关内容(国旗、国徽、党徽..)目的在于配合国家政策宣传,仅限个人学习分享使用,禁止用于任何广告和商用目的。